W tłusty czwartek, zamiast zastanawiać się nad wyborem pączka, zastanówmy się nad wyborem prawnika. Adwokat czy radca prawny? Gdzie tkwi różnica?

Historyczne korzenie

Zawody adwokata i radcy prawnego mają różne korzenie historyczne. Adwokatura w Polsce ma tradycję sięgającą kilku wieków wstecz, podczas gdy zawód radcy prawnego powstał w latach 60. XX wieku, pierwotnie jako obsługa prawna przedsiębiorstw państwowych i instytucji.

Zacierające się różnice

Przez lata kompetencje obu zawodów znacząco się do siebie zbliżyły. Historycznie najważniejszą różnicą było to, że radcowie prawni nie mogli występować w sprawach karnych jako obrońcy. Ta granica została jednak zniesiona kilka lat temu.

Obecnie adwokaci i radcowie prawni mają niemal identyczne uprawnienia:

• Oba zawody mogą reprezentować klientów przed wszystkimi sądami, w tym w sprawach karnych
• Zarówno adwokaci jak i radcowie prawni mogą prowadzić własne kancelarie
• Oba zawody mogą sporządzać opinie prawne, umowy i inne dokumenty prawne
• Tylko adwokaci i radcowie prawni mogą reprezentować stronę przed Sądem Najwyższym oraz Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Profesjonalni pełnomocnicy

Co ważne, zarówno adwokaci jak i radcowie prawni to profesjonalni pełnomocnicy, którzy:

• Ukończyli wymagającą aplikację zakończoną państwowym egzaminem
• Mają prawo występować jako pełnomocnicy i obrońcy w sądach
• Podlegają obowiązkowi stałego doskonalenia zawodowego i regularnych szkoleń
• Są objęci obowiązkowym ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej
• Działają w ramach samorządów zawodowych, które sprawują nadzór nad wykonywaniem zawodu

Należy ich wyraźnie odróżnić od tzw. firm odszkodowawczych i "kancelarii prawniczych", które często nie dają takich gwarancji, a ich pracownicy mogą nie posiadać odpowiednich kwalifikacji ani nie podlegać podobnym rygorom zawodowym.

Subtelne różnice

Mimo niemal identycznych uprawnień, nadal istnieją pewne drobne różnice:

• Radca prawny może pracować na umowę o pracę, adwokat tradycyjnie prowadzi indywidualną działalność (choć może być wspólnikiem spółki)
• Samorządy zawodowe są oddzielne: Krajowa Izba Radców Prawnych i Naczelna Rada Adwokacka
• Aplikacje odbywają się oddzielnie, choć program jest bardzo zbliżony
• Istnieją delikatne różnice w zasadach etyki zawodowej

Czy ma to znaczenie dla klienta?

Dla przeciętnego klienta różnice między adwokatem a radcą prawnym są praktycznie niezauważalne. Co powinno liczyć się przy wyborze prawnika:

• Doświadczenie w konkretnej dziedzinie prawa;
• Reputacja i rekomendacje;
• Styl pracy i komunikacji;
• Zaufanie i "chemia" w relacji z prawnikiem.

Różne ścieżki, ten sam cel

Jako radczyni prawna mogę powiedzieć, że wielu radców prawnych dzięki doświadczeniu w obsłudze podmiotów gospodarczych ma solidne podstawy by reprezentować klientów w sprawach karnych gospodarczych czy podatkowych. Z kolei adwokaci mogą mieć bogatsze doświadczenie również w pozostałych sprawach karnych np. o zabójstwo, pobicie, a to ze względu na historyczny monopol w tym obszarze.

Jednak ostatecznie, oba zawody łączy ten sam cel: profesjonalna i rzetelna pomoc prawna. Dlatego niezależnie od tego, czy wybierzesz pączka z adwokatem czy z radczynią prawną - ważne, by był to prawnik z pasją i doświadczeniem w dziedzinie, której potrzebujesz!